زندان اوین کجاست؟ زندان اوین در منطقه اوین- درکه در شمال شهر تهران قرار دارد. ساخت این زندان در زمینی به مساحت ۴۳ هکتار از دهه ۱۳۴۰ آغاز و در سال ۱۳۵۰ افتتاح شد.
بندهای زندان اوین
بازداشتگاه اوین دارای ۱۲ بند می باشد. ساختار بندهای زندان اوین نه تنها در طول زمان تغییر کرده است بلکه نظارت و اداره بعضی از بندهای آن نیز دیگر زیر نظر قوه قضاییه نیست و سایر ارگانها و نهادهای حکومتی آن را تحت نظارت و اداره خود گرفته اند.
بندهای ۲۰۹ ، ۲۴۰ و ۲۴۱ این زندان که دارای سلولهای انفرادی و چند نفره موسوم به سوئیت می باشد در اختیار وزارت اطلاعات قرار دارد.
بند ۳۵۰ زندان اوين خاص زندانيان سياسی بود كه مسئولین زندان اوین و دستگاه قضاییه؛ پس از حمله گارد زندان به این بند در سال ۱۳۹۳ این بند را به حالت نیمه تعطیل در آورده و تمامي زندانيان سياسی اين بند را به زندان رجایی شهر کرج و يا زندانهاي ديگر و همچنين ساير بندهاي مختلف اوين منتقل كردند. دستگاه قضاییه با اين ترفند میخواست مانع تمركز زندانيان سياسي در اوين شود.
بندهای ۷ زندان اوین معمولاً به زندانیان با جرایم مالی اختصاص دارد. این بند، جمعاً دارای سالنهایی با ظرفیت اسمی هریک ۲۰۰ زندانی بوده؛ اما بعضا بیش از ۷۰۰ زندانی در آن جای داده می شود.
بند هفت زندان اوین متشکل از هشت بخش می باشد که یکی از بندهای بدنام این زندان است که زندانیان عمدتا با جرایم مالی در آن نگهداری میشوند اما تعدادی از زندانیان سیاسی-امنیتی در کنار زندانیان معتاد به مواد مخدر و جرایم مالی؛ برخلاف اصل تفکیک جرائم و در وضعیتی بسیار نامناسب، حبس‌های طولانی مدت خود را می گذرانند.
هشت بخش بند هفت اوین شامل :
سالن یک، محل نگهداری زندانیان مالی و مواد مخدر (زیرزمین)
سالن ۲، محل نگهداری زندانیان مالی و زندانیان خیاط شاغل در زندان
سالن ۳، ۴، ۵ و ۶ محل نگهداری زندانیان مالی
سالن جهاد (معروف به سالن ۱۱) محل نگهداری زندانیان مالی و زندانیانی که در بخش تاسیسات بند ۷ کار می کنند
سالن ۱۲ (زیرزمین) محل نگهداری زندانیان سیاسی-امنیتی و زندانیان مالی با اتهامات جعل و کلاهبرداری است.
در حال حاضر این بندها در زندان اوین وجود دارند:
بند شماره ۱: ویژه قرنطینه چند روزه زندانیان جدیدالورود(ظرفیت ۳۰۰ نفر)
بند شماره ۲: ویژه زندانیان روحانی به نام بند ویژه روحانیت (ظرفیت ۴۰۰ نفر)
بند شماره ۴: ویژه زندانیانی است که از سوی دادگاه تعیین تکلیف نشده و یا دارای احکام غیرقطعی هستند.(ظرفیت ۶۰۰ نفر)
بند شماره ۵: بند نسوان یا بند زنان زندان اوین است .(ظرفیت ۶۰۰ نفر)
بند شماره ۶: ویژه زندانیانی که در اوین به کارهای خدماتی مشغولند.(ظرفیت ۴۰۰ نفر)
بند شماره ۷ و ۸: بند عمومی و ویژه محکومین قطعی است (ظرفیت ۱۰۰۰ نفر)
بند ۲۴۰: ویژه حفاظت اطلاعات زندان اوین جهت نگهداری زندانیان خاطی و برهم زنندگان نظم زندان.
بند ۲۴۱: ویژه متهمینی که از سوی حفاظت اطلاعات قوه قضاییه نگهداری می شوند.
بند ۲۰۹: ویژه متهمینی که از سوی وزارت اطلاعات نگهداری می شوند.
بند دو الف: ویژه متهمینی که از سوی سازمان اطلاعات سپاه پاسداران نگهداری می شوند. در این بند رفت و آمد و حضور زندانیان سیاسی خارج از سلولها فقط با داشتن چشم‌بند مجاز است.
بند ۳۵۰ : این بند شامل زندانیان سیاسی بود و در حال حاضر وجود ندارد و تمامي زندانيان سياسي در اين بند را به گوهردشت و يا زندانهاي ديگر و همچنين ساير بندهاي مختلف اوين منتقل كردند.
بازداشتگاه ۶۶ سپاه یا بند ۳۲۵ اوین بازداشتگاهی متعلق به سپاه پاسداران است که در داخل زندان اوین قرار دارد. از این بازداشتگاه برای بازجویی متهمان حوادث پس از انتخابات سال ۸۸ استفاده شد.
بند های ۲۰۹ و ۲۴۰، انفرادی و سوئیت های وزارت اطلاعات
بندهای ۲۰۹ و ۲۴۰ زندان اوین وابسته به وزارت اطلاعات است که دارای سلولهای انفرادی و چند نفره (موسوم به سوئیت) میباشد فقط بازجویان و شکنجه‌گران وزارت اطلاعات اجازه حضور در آنجا را دارند.
بخشی از این مجموعه شامل بند ۲الف در دست سازمان اطلاعات و سپاه پاسداران میباشد.
رفت و آمد زندانیان سیاسی به خارج از سلولها برای بازجویی، شکنجه و حتی ملاقات فقط با داشتن چشم‌بند ممکن است.
متهمین به جرایم امنیتی و سیاسی در سپاه پاسداران و وزارت اطلاعات را به این دو بند می‌آورند. این زندانیان در هیچ یک از آمارهای رسمی و دفاتر علنی زندانهای حکومتی ثبت نیستند. به عبارت واقعی تر آنها وجود و هویت ندارند و دست شکنجه گران و جلادان برای سربه نیست کردن زندانیان کاملاً باز است.
در این دو بند تمام مامورین دارای عضویت دو‌گانه، هم در سپاه پاسداران و هم در وزارت اطلاعات هستند. این شکنجه‌گران تحت عنوان بازجو در بازداشتگاه های ۲۰۹ و ۲الف و بازداشتگاه امنیتی در زندان رجایی شهر کرج و زندانهای معروف به ۶۶ سپاه و ۵۹ سپاه به جنایت و وحشیگری خود ادامه می دهند.
بخش امنیتی و سری در زندان اوین، بند ۲۰۹ است که افراد زیر شکنجه در آنجا نگهداری میشوند. این بند از ساختمانهای ساخته شده در دوران قبل از انقلاب ضدسلطنتی است. در قسمت پشت، بهداری زندان اوین و جنب آشپزخانه و بند زنان قرار دارد و از بندهای موسوم به «آموزشگاه» قابل رویت است. در قسمت رو به روی آن، قسمت «نانوایی» زندان اوین واقع شده است.
بند ۲۰۹ دارای دو بند زنان و مردان می باشد.
این مجموعه ساختمانی ۲طبقه با آجرهای قرمز فشاری است که کانال‌های پوشیده شده از پشم شیشه و فویل آلومینیومی آن را از سایر ساختمانها مجزا می‌سازند. دارای ۲درب ورودی در قسمت جلو میباشد. درب کوچک که دارای آیفون و سیستم مداربسته تصویری است، قسمت ورود متهمین، و درب دیگر احتمالاً محل ورود پرسنل اجرایی و عملیاتی در آن مجموعه است.
طبقه اول بیشتر محل اسقرار کارمندان و بازجوهای این نهاد است.
طبقه دوم بند ۲۰۹ یازده راهرو دارد كه هر راهرو شامل ۱۰سلول انفرادی است كه در مجموع حدود ۱۲۰سلول را شامل میشود.
سلولها انفرادی در خودشان روشویی و توالت دارند. اما در نظام ولایت‌فقیه در این سلولها به خاطر تراکم زندانی تا بیش از ۱۰نفر نگهداری میشوند. در راهرو عمود بر این ردیفها اتاقهای بازجویی قرار دارد.
بند ۲۰۹ زندان اوین، همچنین داراي يك زيرزمين است، كه براي شكنجه و بازجويي مورد استفاده قرار مي گيرد. اتاقهاي بازجويي نيز قسمت ديگري از بند ۲۰۹ را تشكيل مي دهد.
همانطور که فوقا اشاره شد، اتاق شکنجه این بند در زیر زمین آن واقع شده و برای انواع شکنجه‌های قرون‌وسطایی مجهز شده است. (از آپولو تا تختهای مشبک برای زدن کابل و میله‌های سقفی برای آویختن زندانیان از پا یا به‌صورت قپانی شده از پشت).
هیچ شخصی غیر از پرسنل و متهمین، حتی عالی رتبه‌ترین مقامات حق ورود به محدوده بازداشتگاه ۲۰۹ وزارت اطلاعات را ندارند. اکثر مسئولین امور زندانیان بالای ۵۵سال سن دارند و دارای نسبتهای فامیلی با هم هستند. حتی برای خالی نماندن جایشان پسران ۲۰سال به بالای خود را برای جانشینی در کنار خویش آموزش میدهند.
بند ۲۴۰ زندان اوین، دارای چندین طبقه و هر طبقه راهرویی طولانی دارد که شامل چندین سلول در طرفین است. درب هر سلول دارای دریچه کوچکی مانند درب صندوق پست می باشد. هر سلول تقریبا ۸ مترمربع است و درون هر سلول دستشویی؛ کاسه توالت و دوش آب بوسیله یک پرده از اتاق سلول جدا شده‌است. هر سلول پنجره‌هایی نیز دارد که با در نظر گرفتن دزدگیرهای آن؛ زندانی چاره‌ای جز دیدن آسمان ندارد. روی دیوارهای هر بند دست نوشته‌های زندانیان پیشین به چشم می خورد. شعر، تاریخ ورود و خروج، علت دستگیری زندانی؛ هویت زندانی؛ دلتنگی‌های زندانی و ظلم‌های روارفته به او نوشته‌هایی است که روی دیوار باقی مانده است.
اگر چه این سلولها برای یک زندانی طراحی شده اما به علت‌های مختلف، همواره بیش از ظرفیت؛ از آن استفاده شده که گاهی به ۶ الی ۷ نفر در یک سلول می‌رسد.
گزارشی از درون زندان اوین که در آبان ماه ۱۴۰۰ از این زندان به کانون حقوق بشری نه به زندان – نه به اعدام رسیده است:
مدیریت اوین:
مدیر داخلی اوین فردی بنام «یوسفی» است و اعتراضات غذا و مشکلات بهداشتی و نظافتی به وی گفته میشود.
سر شیفتهای افرادی به نامهای «امراللهی» ، «شهاب کریمی» و فردی بنام «سحری» هستند که میان این ۳ نفر امراللهی، بیشترین مخالفت را با زندانیان سیاسی دارد.
رئیس اندرزگاه در حال حاضر «شیخ نواز» نام دارد و پیش از او میثم باقری بود. از افسرهای جانشین میتوان از فردی بنام «کاشانی» نام برد.
آخوند عقیدتی – سیاسی اندرزگاه ۸ و کل اوین یک آخوند بنام «سرلک» است.
در یک سال اخیر دو بار گارد ضدشورش به درون اندرزگاه ۸ حمله کرد و تمام اندرزگاه و هر ۴ سالن را بازرسی کرده و تمامی درزها را گشتند. در این بازرسی با سالنهای ۸ و ۹ و ۱۰ کار زیادی نداشتند و بیشتر روی سالن ۷ متمرکز بودند. نتیجه بازرسی، پیدا کردن موبایل و هندز فری بود.
سالنهای تو در تو و ارتفاع کوتاه سقف‌ها و اتاقهای کوچک ۱۸ متری که در آن ۲۰ نفر بصورت ۲۴ ساعته در کنار هم هستند، شرایط را برای زندانیانی که حکم قطعی خود را سپری می‌کنند، بسیار سخت و غیرقابل تحمل می‌کند.
محل بازجویی و اعتراف‌گیری در اوین:
در سمت چپ حیاط یک درب، مانند درب زندان است. این ساختمان دارای اتاقهای متعدد و محلی است که کلیه بازجویی‌های زندانیان برای اعتراف گیری در آن صورت می‌گیرد. زندانیان را با چشم بند به این محل می‌برند.
صندلی که زندانی باید بر روی آن بنشیند را در کنج اتاق روبروی دیوار می‌گذارند و سپس یک یا چند نفر از زندانی بازجویی می‌کنند.
تمام اتاقها و راهروهای این محل مجهز به دوربین مدار بسته است.
وعده های غذایی:
جیره صبحانه معمولا شب ها بین ساعت ۹ تا ۹ و نیم توسط مسئول خدمات بین زندانیان توزیع میشود. (مسئول خدمات از بین محکومین مالی انتخاب میشود)
ناهار بین ۱۲:۳۰ تا ۲ وارد سالن میشود و صفر تا صد این کارها تماما به عهده خود زندانیان است. کیفیت غذا اصلا خوب نیست.
هر سالن یک سر ناظر روز و یک سر ناظر شب دارد که از میان محکومین مالی انتخاب می شوند. این مسئولیت به عمد به زندانیان سیاسی داده نمی‌شود.
بهداری زندان اوین:
اخیرا تمامی پرسنل بهداری عوض شده اند. هیچ دارویی به راحتی در اختیار زندانیان قرار نمی گیرد. از زمانی که بهنام محجوبی بصورت مشکوکی جان خود را از دست داد، کلید کل داروها دست سر شیفت روز است. پزشکانی که فقط برای بیماران اعصاب و روان وارد می شوند، کیلویی دارو میدهند.
رئیس اداره بهداری اوین فردی به نام دکتر موحدی است.
مواد مخدر در زندان اوین:
در مورد استعمال مواد مخدر در اوین همه نوع جنسی در دسترس زندانیان است. در حال حاضر قرص ترک اعتیاد و نشئه کنندهB2 است که به وفور یافت میشود. در اندرزگاه ۸ شیشه و مواد مخدر وجود دارد. کلونازپام ۲ و دیازپام را مثل نقل و نبات در اختیار زندانیان قرار میدهند. تهیه این قرصها ساده است. کافی است زندانی بگوید ناراحتی اعصاب و نیاز به دکتر دارم، در این صورت این قرصها به سرعت در اختیار وی قرار می گیرد و تا آخر حبس به او گفته می شود هر چقدر دلت می خواهد بخور!
روزانه بین ۴ تا ۵ لیتر متادون بین معتادین در هر اندرزگاه پخش میشود. هفته ای یک یا دو مورد اوردز یا خودکشی، وجود دارد.
وضعیت بهداشت:
تمام اتاقهای سالنها پر از ساس است که زندانیان بشدت از آن رنج می برند. این مشکل، بارها به مسئولین و حفاظت و رئیس زندان، بازرسان و حتی رئیس زندانهای ایران یعنی حاجی محمدی اطلاع داده شده و زندانیان اعتراض کرده اند ولی هیچکس اهمیتی نداده و رسیدگی نمی‌کند.
سالن ها هر روز در سه شیفت صبح و ظهر و عصر نظافت می شود و از ساعت ۱۰ تا ۱۰ و نیم شب تمام سرویسها، حمام و چراغخانه شسته میشود و تا اذان صبح هیچ کس حق استحمام ندارد.
هر سالن ۵ کابین برای استحمام دارد. یک سرویس دستشویی ۶ کابینه با ۳ روشویی وجود دارد. کیفیت مواد شوینده بهداشتی برای شستن دستها بسیار پایین است.
جیره ماهیانه مواد بهداشتی برای هر زندانی یک شامپو خمره ای داروگر و یک بسته تاید با نام عاج است که اصلا عمومیت مصرف ندارد و یک تیغ برای نظافت و اصلاح هم به زندانی میدهند. مصرف اضافه تر مواد بهداشتی باید با هزینه خود زندانی تهیه و خریداری شود.
فروشگاه زندان:
همه اجناس در بوفه های فروشگاه زندان گرانتر از حد معمول به فروش می رسد. بی‌کیفیت ترین محصولات ایران در فروشگاه زندان به زندانیان فروخته میشود.
آمارگیری زندانیان در زندان اوین:
در اوین در هر ۲۴ ساعت، دو بار آمارگیری انجام می شود. یکبار قبل از ساعت ۸ صبح و یک بار قبل از ساعت هفت و نیم شب.
از ساعت ۱۰ شب هیچ رفت و آمدی بین سالنها انجام نمی شود و همه زندانیان باید در سالنهای خودشان باشند. هواخوری راس ساعت ۷ بسته می شود و زنگ تخلیه را ۳ بار به صدا در می‌آورند. این بدان معنی است که زندانیان باید جهت آمارگیری به سالنهای خود بروند.
۲الف:
ابتدای ورودی درب اصلی اوین مسافت ۲۰۰ متر دو مسیر جداگانه است، یک مسیر سمت چپ که به سوی اندرزگاه میرود و یک مسیر انحرافی در سمت راست دارد که برای آن، دو درب کار گذاشته شده و رفت و آمد به این محل، حتی برای عوامل زندان هم وجود ندارد.
اینجا، همان دو الف است که بیشتر زندانیانی که اطلاعات سپاه دستگیر می‌کند، در انفرادی های آن نگهداری میشوند.
فعالین محیط زیست، فعالین مدنی و حتی عده‌ای که تحت عنوان داعشی دستگیر شده‌اند در دو الف محبوس هستند. این محل تحت شدیدترین تدابیر امنیتی است و رفت و آمد به آن قوانین خاصی دارد.
دو الف، سه درب ورودی دارد که هر سه امنیتی هستند.
-درب اول ماشین رو و ورودی افراد جدید با ماشینهای شخصی
-درب دوم امنیت بازرس ویژه افراد شاغل و مسئولین و تحویل متهمان به قرنطینه اندرزگاه ۱
-درب سوم ورود به سالنهای سوییت و انفرادی
دو الف شامل چهار سوییت است که حدودا ۲۰ نفر داخل آنها هستند. دستشویی و حمام هم در اتاق است و دستشویی هم بسته نیست.
این محل بشدت حفاظت شده، دو حیاط جداگانه دارد. یک حیاط در سمت چپ برای دزدان و عوامل وابسته به حکومت مثل رحیم مشایی و بقایی است و حیاط سمت راست برای زندانیان سیاسی و امنیتی عمومی استفاده میشود.
ساعت ۱۰:۳۰ شب خاموشی است.
روزانه دو تا نیم ساعت فقط هواخوری با چشم بند دارد.
اندرزگاه ۴:
اندرزگاهشماره ۴؛ قرنطینه سالن ۲ میباشد. این اندرزگاه،۴ سالن دارد: سالن ۱ که به جاسوسان امنیتی اختصاص یافته، سالن ۲ با ۶ اتاق محل قرنطینه است، در سالنهای ۳ و ۴ محکومین مالی و امنیتی بلاتکلیف نگهداری میشوند. کلیه فعالین محیط زیست در بند ۴ هستند.
گفته می شود ۲۰۹ امنیتی ترین بخش اوین است اما به نظر می‌رسد دو الف که زیر نظر مستقیم حسین طائب اداره میشود از ۲۰۹ نیز شرایط سخت‌تری از نظر امنیتی دارد.
بیشتر کارمندان و مأمورین اوین را افراد جوان بین ۲۵ تا ۴۰ سال تشکیل می‌هند برای این که با روحیات زندانیان جوان آشنا باشند و بدانند با آنها چه برخوردی کنند.
اندرزگاه ۷:
در اندرزگاه۷ اوین بیشتر بزهکاران و دزدهای نوپا و اشرار سرقتی زندانی هستند. زندانیان خاص امنیتی را به ندرت به این بند منتقل می‌کنند.
هادی رضوی داماد شریعتمداری در کنار محسن هاشمی رفسنجانی در یک اتاق و سوئیت با یکدیگر مشغول گذراندن دوران «حبس»! هستند.
اندرزگاه ۸:
اندرزگاه ۸ اوین دارای چهار سالن با شماره های ۷ و ۸ و ۹ و ۱۰ است و بیشتر اتباع در سالن ۸ نگهداری میشوند. در سالن ۹ زندانیانی که به آنها «شورشی» و یا «کفی خیابانی و یا رسانه‌ای» گفته میشود، محبوس هستند.
هر سالن تقریبا ظرفیت ۴۰۰ نفر را با کف خوابها دارد. در سال ۱۳۹۹ اسفند ماه تمام تختها شماره گذاری شده است. هر سالن دارای چراغخانه، سرویس‌های بهداشتی و حمام جداگانه است که توسط یک وکیل بند و سر ناظر اداره میشود.
در اندرزگاه ۸ هر شیفت ۳ افسر نگهبان و ۱ سر افسر نگهبان دارد.
عکسی از اتاق ۳ سالن ۹ اندرزگاه ۸ :
زندانیان خارجی:
در اندرزگاه ۸ دو زندانی سوئدی هستند. نام یکی از آنها کوین است که مواد مخدر می‌فروشد!
یک زندانی فرانسوی، دو زندانی آفریقایی و دو زندانی ترک ترکیه و یک ترک آذربایجانی، یک زندانی هلندی به نام مستعار کسری، یک زندانی روس، یک زندانی ارمنی، ۵ تبعه عراق و ۳ تبعه از کردستان عراق نیز در این زندان محبوس هستند.
همچنین یک نفر از قطر بخاطر تنبیه به اندرزگاه ۷ منتقل شده است.
اعزام زندانیان سیاسی به خارج از زندان:
اعزام زندانیان سیاسی به خارج از زندان جهت رفتن به بیمارستان و درمان توسط ناظر زندان یعنی وزیری و محمدی و با دستور ضابط و رئیس اجرای احکام، آنهم تحت تدابیر شدید امنیتی با دستبند و تحت الحفظ اجرا میشود.
برای خارج کردن زندانیان ۱۰ الی ۱۵ نفر به عنوان پاسیار کار می‌کنند.
پاسیار یعنی کسی که برای خروج محکومین به خارج از زندان همراه زندانی به عنوان تحت الحفظ میرود.
خودروهای اوین:
اکثر ماشینهای خروجی اوین برای محکومین شخصی یا ون تاکسی هستند که بیشتر در خط ونک – شهران هم مسافرکشی می کنند. حدودا ۱۵ماشین که ۵ دستگاه ون و ۱۰ تاکسی هر روز متناسب با شرایط خروج، در محل حاضر میشوند.
شارژ تلفن:
در هر سالن دستگاه شارژ کارت تلفن موجود است و هزینه آن توسط خود زندانی تامین میشود. حداکثر کارت شارژ ۲۰۰ هزار تومان است و بیشتر از این اجازه شارژ داده نمی‌شود.
انفرادی:
انفرادی عمومی شامل دو طبقه و یک راهرو با ۳۰ پله است که هر طبقه ۹ اتاق انفرادی دارد و اتاقها با عرض ۱متر و ۵۰ طول و ۲ متر و ۵۰ هستند و لامپهای آنها ۲۴ ساعته روشن است.
ملاقات در اوین:
روز ملاقات هر اندرزگاه متفاوت است. یک مسیر بسیار پیچ در پیچ و سر بسته و حفاظت شده است و انتهای آن به سالن ملاقات می‌رسد.
سالن ملاقات دو سالن با ۴۰ کابین است و هر کابین هم با شیشه دو جداره ساخته شده است.
مسئولین سالن گاها از افسر نگهبانهای اوین بصورت چرخشی هستند.
در سالن ملاقات یک دستشویی با ۸ کابین و صندلیهای انتظار وجود دارد که پس از پایان ملاقات کلیه زندانیان در آنجا جمع میشوند و حضور و غیاب می شوند و دوباره باید این مسیر را بر می‌گردند. در مسیر برگشت زندانی باید چیزی حدود ۳۵۷ پله را طی کند. این پله ها تماما آهنی است و حرکت را بسیار دشوار می‌کند.
به کانال نه به زندان نه به اعدام در تلگرام بپیوندید
https://t.me/NoToPrisonNoToExecution
